Sztuka imitacji

Autor: Paweł Lewtak

W 2015 r. szwajcarski fotograf Roger Eberhard wyruszył w roczną podróż po pięciu kontynentach, odwiedzając 32 kraje, za każdym razem rezerwując standardowy pokój jednej z globalnych sieci hotelowych. Po powrocie opublikował foto album zatytułowany „Standard”, w którym na sąsiadujących stronach zestawił zdjęcia pokoju i widoku z okna. Pokoje były zaprojektowane zgodnie z zasadą „myśl globalnie, działaj lokalnie” i miały charakterystyczne detale nawiązujące do lokalnych tradycji lub atrakcji. Jednak przeglądając kolejne strony, trudno nie odnieść wrażenia, że po kilku miastach prawie niemożliwe jest znalezienie znaczących różnic. Na zdjęciach pokoju zawsze w centralnym miejscu można zobaczyć łóżko opakowane w nieskazitelnie białą pościel, na którym widać pękate poduszki; czasami one leżą, innym razem oparte są starannie o wezgłowie. Kolory i pokrycie ścian się zmieniają, ale atmosfera w pokoju pozostaje uderzająco „standardowa”, przez co doświadczamy uczucia déjà vu. Po pewnym czasie nawet widoki z okien wydają się zlewać w naszej pamięci. Po obejrzeniu albumu pojawia się refleksja na temat współczesnego hotelarstwa, a zarazem pytanie: dlaczego pokoje hotelowe, choć funkcjonalne i praktyczne, muszą być tak monotonne? Może dlatego, że naśladownictwo i standaryzacja były warunkami koniecznymi, bez których branża hotelarska nie mogłaby tak szybko się rozwijać? Innowacje i przełomowe technologie są niezwykle ważne dla każdego przemysłu, ale to sztuce imitacji zawdzięczamy prawdziwy rozkwit hoteli, jakie znamy współcześnie. Fenomen turystyki masowej Turystyka masowa jest jednym z największych fenomenów naszych czasów, bez względu na długość i szerokość geograficzną. Podróżowanie przestało być dostępne jedynie dla elitarnej części społeczeństw, a stało się globalnym sposobem na spędzanie wolnego czasu. Z raportu Światowej Organizacji Turystyki (UNWTO) można dowiedzieć się, że w roku 2019 w skali globu podróżowało blisko 1,5 mld turystów – o prawie 60 razy więcej niż w 1950 r. Blisko połowa tego ruchu przypada na Europę. Obniżenie kosztów transportu, touroperatorzy i sieci hotelowe spowodowały, że świat się skurczył. Można też powiedzieć, że zaczął się unifikować, tak jak pokoje ze zdjęć Eberharda. Rozwój turystyki ma też i ciemną stronę, pojawiło się zjawisko zwane „overtourism”, czyli otwarcie okazywana niechęć miejscowych w stosunku do turystów. Negatywne skutki zrodziły potrzebę podnoszenia świadomości znaczenia zrównoważonej turystyki. Przy okazji globalizacja przyczyniła się też do uzależnienia naszej branży od otoczenia międzynarodowego i koniunktury światowej. Prawdopodobnie gdyby nie pandemia COVID-19, rok 2020 byłby dla światowej turystyki kolejnym okresem wzrostów. Dzisiaj, kiedy dostępność szczepionek na koronawirusa jest już faktem, trudno ocenić czy powrót do trybu gospodarki światowej jako business as usual jest jedynie kwestią czasu. A może po okresie wyhamowania dla naszej branży nie będzie przez jakiś czas tego, co znamy? Rosnąca popularność turystyki spowodowała, że hotelarstwo musiało wejść na szybką ścieżkę wzrostu. Boom w inwestycjach hotelowych oczywiście miał swoje okresy przełomowe, bez których branża nie mogłaby przyspieszyć i wejść na inny poziom rozwoju. Były one efektem branżowych i technologicznych innowacji, ale ich popularyzację zawdzięczamy nie tylko hotelowym pionierom, o których często nikt nie pamięta, ale hotelowym imitatorom, którzy kopiują pomysły i modele biznesowe jako tzw. dobre praktyki (best practices). System gwiazdek i pięciogwiazdkowy serwis Sukces w hotelarstwie jest trudno ukryć, a często najlepszym przepisem na jego powtórzenie jest podążanie utartym i sprawdzonym szlakiem – drogą imitacji. W hotelarstwie niezwykle rzadka jest ochrona pomysłów za pomocą patentów. Kto poza pasjonatami historii wie, która sieć hotelowa wprowadziła jako pierwsza takie standardy jak całodobowa recepcja, możliwość zagwarantowania rezerwacji lub wprowadzenie do oferty pokoi dla niepalących? Skoro mowa o standardach hotelowych, to pomimo różnych systemów ocen stosowanych przez liczne organizacje na całym świecie, kate [...]