Gmina jako inwestor hotelowy

Krzysztof Karp
jest Aplikantem radcowskim w Kancelarii Prawnej "C&K Kowalewski i Wspólnicy" sp.k.

Jarosław Kowalewski
jest Radcą prawnym oraz wspólnikiem zarządzającym Kancelarii Prawnej "C&K Kowalewski i Wspólnicy" sp.k.


Czy jednostka samorządu terytorialnego, jaką jest gmina, może "założyć" np. hotel i czerpać z tego tytułu zysk? Tak, przykładem takiego działania jest Gmina Krosno, gdzie w sąsiedztwie hali sportowo-widowiskowej wybudowana została, gminna baza hotelowa...

Mając na uwadze zapisy Konstytucji oraz Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej warto zastanowić się czy zasada wolności gospodarczej odnosi się również do działalności państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, w tym gminy jako publicznej osoby prawnej. Ciekawym zagadnieniem jest czy gmina, powiat lub województwo mogą prowadzić działalność wytwórczą, budowlaną, handlową czy usługową, która wykonywana jest w sposób ciągły i zorganizowany, a co najważniejsze przynosi określony tantiem w postaci zysku. Czy zatem jednostka samorządu terytorialnego może "założyć" np. hotel, sklep czy stację benzynową i czerpać z tego tytułu określony zysk?


Wolność gospodarcza, a organy administracji publicznej

Odpowiadając po części na przedstawione powyżej zagadnienie wskazać należy, iż "[É] w doktrynie powszechnie przyjmuje się, że na wolność gospodarczą nie mogą powoływać się organy administracji publicznej. Z faktu dysponowania przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (np. gminy) mieniem nie wynika domniemanie w zakresie możliwości podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej. Pogląd taki wywodzi się z treści art. 7 Konstytucji RP, zgodnie z którym organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Oznacza to, że organy publiczne także w przypadku działalności gospodarczej mogą ją podejmować i prowadzić tylko w przypadkach, gdy przepis prawa je do tego upoważnia [É]. Dopuszczalność prowadzenia przez organy publiczne (np. jednostki samorządu terytorialnego) działalności gospodarczej w jakimkolwiek zakresie musi wynikać wprost z regulacji ustawowych, zawierających wyraz przyzwolenia ustawodawcy na tego typu aktywność [É]"1.


Ustawa o gospodarce komunalnej

Działalność jednostek samorządu terytorialnego, zwaną gospodarką komunalną, reguluje ustawa o gospodarce komunalnej [dalej Ustawa]. Ustawa określa zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego, polegające na wykonywaniu przez te jednostki zadań własnych, w celu zaspakajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej (art. 1 ust. 1). Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych (art. 1 ust. 2). Zakres spraw własnych jednostek samorządu terytorialnego określa odpowiednio ustawa o samorządzie gminnym, ustawa o samorządzie powiatowym oraz ustawa o samorządzie województwa.


[...]